Μιχάλης Ττερλικκάς

Κύριος Ερευνητής· Ψηφιοποίηση Ιδιωτικού Αρχείου Μιχάλη Ττερλικκά

Ο Μιχάλης Ττερλικκάς είναι ερμηνευτής και ερευνητής της παραδοσιακής μουσικής της Κύπρου. Γεννήθηκε στο κατεχόμενο σήμερα χωριό Καπούτι της περιοχής Μόρφου το 1955, όπου και έζησε μέχρι την τουρκική εισβολή του 1974. Αποφοίτησε από το Α’ Γυμνάσιο Μόρφου και στη συνέχεια σπούδασε ηλεκτρονικά στην Αθήνα, κατά την περίοδο 1976–1980. Από τότε ζει και δημιουργεί στην Κύπρο.

Τραγουδούσε από την παιδική του ηλικία. Η ζωή σε μια κατεξοχήν αγροτική κοινότητα, η τριβή του με τους απλούς ανθρώπους του λαού, τα αυθεντικά μουσικά ακούσματα και βιώματα, αποτέλεσαν ένα σταθερό υπόβαθρο και κίνητρο για να ασχοληθεί συστηματικά με το παραδοσιακό τραγούδι της Κύπρου.

Το 1979, ενώ ήταν ακόμα φοιτητής, γνώρισε τον αείμνηστο ποιητάρη Αντρέα Μαππούρα, και ηχογράφησε μαζί του τρεις κασέτες με τσ̆αττίσματα, παραγωγή της εταιρείας Lambrophone. Μεταξύ 1981 και 1983 παρακολούθησε κάποια μαθήματα βυζαντινής μουσικής με δάσκαλο τον Άρχοντα Πρωτοψάλτη, ερευνητή και ερμηνευτή της παραδοσιακής μουσικής της Κύπρου Θεόδουλο Καλλίνικο. Το 1983 εντάχθηκε στον προσφυγικό λαογραφικό όμιλο Οι Αδούλωτοι – Σ̆ιακαλλή, όπου και τραγούδησε για αρκετά χρόνια, συνοδευόμενος από γνωστούς λαϊκούς οργανοπαίχτες, όπως ο Γεώργιος Αβέρωφ, ο Μιχάλης Πούλλος, ο Δημήτρης Κατσαρής, ο Χριστόδουλος Πίπης, ο Νεόφυτος Ρούσος και άλλοι.

Γύρω στο 1985 άρχισε να δίνει συναυλίες παραδοσιακής μουσικής της Κύπρου σε προσωπικό επίπεδο, με συνεργάτες τους πιο πάνω. Παράλληλα, εμπνευσμένος από τον αείμνηστο Θ. Καλλίνικο, άρχισε το ερευνητικό του έργο, καταγράφοντας, στην αρχή σε ήχο και στη συνέχεια σε ήχο και εικόνα, από ηλικιωμένους σε όλη την ελεύθερη Κύπρο, τη μουσική παράδοση της Κύπρου, δημιουργώντας, βήμα με βήμα, ένα σημαντικό αρχείο.

Οι εμπειρίες και το υλικό από τη δραστηριότητα αυτή, τα προσωπικά του ακούσματα από αυθεντικούς ερμηνευτές στην περιοχή όπου μεγάλωσε, καθώς και οι ερμηνείες παλαιότερων, καταξιωμένων ερμηνευτών της παραδοσιακής μουσικής της Κύπρου, είναι η δεξαμενή από την οποία αντλεί το ύφος και τον τρόπο των δικών του ερμηνειών.

Από το 1990 ηγείται της  μουσικής παρέας Μούσα, η οποία χρησιμοποιεί μόνο παραδοσιακά όργανα του τόπου και δίνει συναυλίες εντός και εκτός Κύπρου. Έλαβε μέρος σε αρκετά ραδιοφωνικά και τηλεοπτικά προγράμματα στην Κύπρο και στο εξωτερικό. Συμμετείχε επίσης σε πολλά φεστιβάλ παραδοσιακής μουσικής, καθώς και σε άλλες διεθνείς διοργανώσεις. Έκανε επίσης εισηγήσεις σε διάφορα συνέδρια, καθώς και εργαστήρια, στην Κύπρο και στο εξωτερικό. Συνεργάστηκε και συνεργάζεται με πολλούς φοιτητές της μουσικολογίας και συναφών κλάδων στο πλαίσιο των διατριβών τους. Έχει κάνει επίσης διάφορες μελέτες για το παραδοσιακό τραγούδι της Κύπρου. Τον Αύγουστο του 2017 τιμήθηκε από την I.G.F. – World Folklore Union με το I.G.F. GOLD STAR EX OSCAR για το συνολικό του έργο για την προώθηση των αξιών της παραδοσιακής λαογραφικής κουλτούρας σε διεθνές επίπεδο.

Συνεργάζεται προσωπικά με τη Νικολέττα Δημητρίου σε μουσικό και ερευνητικό επίπεδο από το 1992, ενώ το 2022 έγινε ο πρώτος εξωτερικός συνεργάτης/ερευνητής του ΑΚΜ – Αρχείου Κυπριακής Μουσικής.

Για περισσότερες πληροφορίες για τον Μιχάλη Ττερλικκά, καθώς και για το βιογραφικό και συγγραφικό του έργο, βλ. εδώ.